يك آبسه مقعد يك حفره آلوده است كه پر از غده در نزديكي آنوس يا ركتوم است. نود درصد از آبسه ها نتيجه عفونت حاد در غدد داخلي آنس است.

گاهي اوقات باكتري ها، مواد مدفوع يا مواد خارجي ممكن است غده و تونل مقعدي را در بافت اطراف انس و يا مقعد بمالند، جايي كه ممكن است در حفره به نام آبسه جمع آوري شود. يك فيستول مقعد (كه معمولا به نام فيستول در آنو ناميده مي شود) اغلب نتيجه يك آبسه قبلي يا فعلي است. اين در ۵۰٪ بيماران مبتلا به آبسه اتفاق مي افتد. آناتومي عادي شامل غدد كوچكي است كه در داخل آنزيم قرار دارد.

فيستول تونلي است كه زير پوست تشكيل مي شود و غدد آلوده به آبسه را به آبسه متصل مي كند. فيستول مي تواند با آبسه يا بدون آب موجود باشد و ممكن است فقط به پوست در نزديكي دهانه مقعدمتصل شود .

فيستول مقعد اصطلاح پزشكي است كه به آلوده شدن بين پوست و باز شدن عضلاني در پايان دستگاه گوارش گفته مي شود.معمولا  فيستول به دنبال يك آبسه ( دمل ) اطراف مقعد به وجود مي آيد  معمولا آبسه نياز به تخليه اورژانس با ليزر يا جراحي داشته و در ۵۰ درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فيستول مي گردد.

در سراسر روده بزرگ و در نزديكي مقعد غده هايي وجود دارند كه مثل غده هاي عرق موادي ترشح مي كنند . دهانه اين غده ها به داخل روده باز مي شود و ترشحات آن از اين طريق به داخل روده بزرگ تخليه مي گردد.علامت اصلي آن ترشح چركي طولاني مدت از يك سوراخ و گاهي چند سوراخ از اطراف مخرج مي باشد.

بنا به تعريف يك فيستول بايد حداقل ۲ دهانه داشته باشد كه به وسيله يك مجراي تو خالي به يكديگر متصل مي شوند.اكثر فيستول هاي مخرج از غدد مترشح بلغم مستقر در كانال مخرج منشا مي گيرند.

اين غدد اول عفوني مي شوند و سپس عفونت به آبسه منجر مي شود و وقتي كه آبسه باز يا پاره شود فيستول پديد مي آيد كه ممكن است زير پوستي ـ زير مخاطي ـ داخل عضلاني و يا زير عضلاني باشد. و نيز فيستول مي تواند قدامي يا خلفي و يا منفرد يا مركب يا نعل اسبي باشد.

فيستول مقعدي باعث مي شود محتويات ميكروبي داخل روده بزرگ از طريق مجرا به زير پوست انتقال پيدا كنند و هر از گاهي باعث عفونت يا ترشح يا آبسه يا ايجاد  حالتي مثل جوش چركي گردد كه باعث ترشح و درد  مي شود و بعد از تخليه ترشحات درد فروكش مي كند .

مطالب مرتبط: فيستول چيست

معمولا فيستول ها از آبسه ها ي درمان نشده ايجاد مي شوند. درمان نشدن به موقع فيستول منجر به ايجاد فيستول هاي متعدد مي شود و حتي طول فيستول بلندتر مي شود و متعاقبا جراحي وسيع تري را بيمار متحمل مي شود و طول درمان بيماري بيشتر خواهد شد. فيستول ها عفوني هستند و اگر درمان نشوند عفونت به ديگر نقاط بدن سرايت مي كند.
همانطور كه در تصوير زير مي بينيد فيستول ها انواع محتلفي دارند و از لحاظ عمق و طول فيستول متفاوت اند و با تعويق انداختن درمان باعث مي شويد فيستول حاد شود و عمق و طول آن بيشتر شود.
اگر فيستول درمان نشود
اگر آبسه مقعدي به موقع درمان نشود چه عوارضي ايجاد مي كند ؟عدم درمان به موقع اين بيماري باعث مي شود كه علائم عفونت گسترش پيدا كند و عفونت در بدن پخش شود. علت بروز فيستول مقعد مي تواند همين آبسه ها باشد. در صورت شديد شدن اين عارضه، بايد بافت هاي مرده در اطراف محل آبسه را برداشت.عدم درمان به موقع آبسه در افراد مسن و افراد مبتلا به بيماري قند يا افرادي كه توان جسمي كمي دارند، مي تواند خطر جاني هم داشته باشد.
آيا مي توان آبسه مقعد را با  بي حسي موضعي عمل كردبله  مي توان با رعايت شرايط مناسب و در نظر گرفتن شرايط بيمار آبسه مقعد را با بي حسي موضعي عمل جراحي كرد
در چه مواردي بيمار بايد براي عمل آبسه مقعد بيهوشي بگيرد و بستري شود
١- در صورتي كه بيمار نتواند بي حسي موضعي راتحمل كند
٢-جراح محيط مناسب عمل سرپايي نداشته باشد
٣-آبسه هاي ايسكيوركتال را نبايد با بي حسي موضعي عمل جراحي كرد
٤-بيماران ديابتي نبايد با بي حسي جراحي شوند
٥-بيماران داراي ضعف سيستم ايمني نيز مجاز به جراحي با بي حسي نيستند
آيا مي توان عمل فيستول  و آبسه را همزمان انجام داد؟بله مي شود آبسه و فيستول را با در نظر گرفتن موارد زير همزمان عمل جراحي كرد
اگر سوراخ داخلي فيستول مشخص بوده و پايين باشد بهتر است هنگام تخليه آبسه فيستول نيز عمل شود تا از عمل مجدد جلوگيري شود
اما اگر آبسه وسيع باشد و سوراخ داخلي مشخص نباشد يا بالا باشد بهتر است دستكاري نشود تا بيمار دچار عارضه بي اختياري مدفوع نشود

فيستول مقعد اصطلاح پزشكي  است كه به  آلوده  شدن  بين پوست و باز شدن عضلاني در پايان  دستگاه گوارش گفته ميشود.  فيستول مقعد در نتيجه يك عفونت در محل پوست مقعد است  كه معمولا نياز به درمان فيستول مقعدي دارد
فيستول مقعد شامل دهانه اي در اطراف مقعد مي باشد كه گهگاه از ان چرك خارج ميشود.در سراسر روده بزرگ و به ويژه در نزديكي محل خروج مدفوع (مقعد)، غده هايي وجود دارند كه مانند غده هاي عرق، مسئول ترشح موادي هستند كه بسته به نوع مواد مترشحه، نقش خود را در تامين سلامت كلي بدن ايفا مي كنند. دهانه ي اين غده ها به داخل روده باز مي شود و ترشحات آن ها از اين طريق به داخل روده بزرگ تخليه مي گردد.
 
ابتدا درباره ي ابسه مقعدي كه از علتهاي فيستول مقعد ميباشدتوضيح ميدهيم.
 
آبسه اطراف مقعد چيست؟اگر دهانه غده هايي كه در نزديكي مقعد هستند بسته شود، غده دچار عفونت مي گردد و تدريجا متورم مي شود و حاوي چرك خواهد شد. اين حالت باعث ايجاد آبسه در نزديكي مقعد مي گردد.
 
انواع و علائم آبسه مقعدي آبسه مقعدي ممكن است سطحي باشد و به صورت ورم همراه با درد شديد در لبه مقعد بروز كند. محل آبسه گرم تر از ساير نقاط است و ممكن است با قرمزي و التهاب بافت هاي اطراف نيز همراه باشد.
 
انواع سطحي آبسه هاي مقعدي، شايع ترين نوع آبسه هاي مقعدي هستند و در اين مبحث فقط به توضيح اين نوع پرداخته مي شود.
 
گاهي ممكن است چرك آبسه به قسمت هاي عميق تر نفوذ كند وانواع عمقي آبسه هاي مقعدي را ايجاد كند.
 
آبسه مقعدي به تدريج متورم تر و دردناك ترمي شود، به طوري كه راه رفتن و نشستن براي بيمار مشكل مي شود. گاهي نيز به طور خودبه خود دهانه آبسه باز مي شود و خون و چرك آن تخليه مي شوند و به دنبال تخليه چرك از شدت درد كاسته مي شود

1) نيازي به بستري در بيمارستان و گرفتن بيهوشي عمومي يا بي حسي نخاعي كه يكي از علل ترس بيماران است نداشته ومتعاقب آن نيازي به استراحت چند روزه در منزل كه از ضروريات جراحي سنتي است را ندارند و از روز بعد از عمل ميتوانند به سركار خود بازگردند زيرا بيمار بيهوشي نگرفته ودرد زيادي بعد از عمل ندارد.

2) نيازي به پانسمان داخلي (توپي يا تامپون)ندارد كه معمولا در جراحي سنتي فيستول اجباري و خارج كردن آن بسيار دردناك است .

3)عمل فيستول معمولا در مطب انجام و بيمار بعد از عمل مرخص وميتواند بعد از عمل تغذيه معمولي و دفع مدفوع داشته باشد در حالي كه در جراحي سنتي اصل برعدم تغذيه حداقل براي24ساعت وسپس تغذيه با سوپ براي به تاخير انداختن دفع براي مدت چند روزمي باشد.

4) درد بعد از عمل فيستول  با ليزر نسبت به جراحي سنتي بسياركمتر و ميزان خونريزي نيزكمتر است همچنين ميزان عود كمتر است.

5)انتقال عفونت هاي خطرناك مثل هپاتيت كه در جراحي سنتي فيستول  محتمل است درعمل با ليزر وجود ندارد.

6)بر خلاف تصور عموم ليزر فيستول  در هر مرحله اي حتي مراحل پيشرفته هموروئيد وغيرو كارآيي دارد و حتي درمورد بيماران با سن بالا و مشكلات ديابتي-كبدي-كليوي وبيماران قلبي كه داروهاي رقيق كننده خون مصرف مي كنند قابل انجام است. 
عوامل مستعد كننده بيماريهاي نشيمنگاه: گذشته از عوامل ارثي و ژنتيكي مهمترين عامل تغيير در نوع دفع مدفوع بصورت يبوست يا اسهال شديد مي باشد كه هر دو اين حالت ها منجر به صدمه به ناحيه آنوس ونهايتا ايجاد بيماري ميشود.اما علت يبوست چه ميتواند باشد.مهمترين عامل تغيير در شيوه زندگي و رفتن به سمت بي تحركي است همچنين عدم استفاده از مواد غذايي فيبردار و به جاي آن استفاده از غذاهاي چرب و سرخ شدني مثل فست فود ها است 

معمولاً بدنبال يك آبسه (دمل) اطراف مقعد به وجود مي آيد كه معمولاً آبسه نياز به تخليه اورژانس با ليزر يا جراحي داشته و در 50 درصد موارد به دنبال درمان آبسه فرد دچار فيستول  مي گردد.

علامت اصلي آن ترشح چركي طولاني مدت از يك سوراخ و گاهي چند سوراخ از اطراف مخرج مي باشد.بنا به تعريف يك فيستول بايد حداقل 2 دهانه داشته باشد كه بوسيله يك مجراي توخالي به يكديگر متصل مي شوند.

اغلب فيستول هاي مخرج يا مقعدي از غدد مترشح بلغم(muccos) مستقر در كانال مخرج منشا مي گيرند. اين غدد ابتدا عفوني مي شوند و سپس عفونت به آبسه منجر مي شود و زمانيكه آبسه باز يا پاره شود فيستول پديد مي آيد كه ممكن است زير پوستي- زير مخاطي- داخل عضلاني و يا زير عضلاني باشد.

و نيز فيستول مي تواند قدامي يا خلفي و يا منفرد يا مركب يا نعل اسبي باشد.
فيستول مخرج
علائم فيستول مقعديشكايت اصلي معمولا ترشح مداوم يا متناوب است. معمولا سابقه آبسه عود كننده كه خودبخود يا با جراحي تخليه شده است وجود دارد گاهي يك برجستگي كه از آن چرك خارج مي شود يا بهبود يافته ديده مي شود. مجراي فيستول مانند طنابي لمس مي شود و مسير آن در مجاورت اسفنكتر و سوراخ اوليه قابل لمس است. فيستول هايي كه به مدت طولاني عفوني و بدون درمان مانده اند مي توانند سبب عفونت هاي منتشر بشوند. سرطان(كارسينوم) در فيستول هايي مزمن و درمان نشده درموارد زيادي گزارش شده است و درمان موثر فيستول در واقع پيشگيري از اين واقعه است.
عمل و جراحي ليزر جهت درمان فيستول مخرج يا آبسه مقعدينكته مهم در درمان فيستول مقعدي آنست كه درمان داروئي به كمك آنتي بيوتيك و غيره هيچ جايگاهي نداشته و تنها درمان موثر انجام جراحي با ليزر يا بصورت سنتي مي باشد. درمان جراحي(فيستولوتومي) معمولا تنها درمان موثر است و جهت انجام آن سوراخ خارجي و داخلي(اوليه) باعبور پروب (ميله فلزي نازك و قابل انعطاف و نرم) و با استفاده از آب اكسيژنه و بلدومتيلن رقيق بايد پيدا شوند و مجرا يا مجاري فيستول بايد بطور كامل مشخص شوند و مجرا در تمامي طول آن بازunroffed شود بطوريكه فيستول به شكل يك زخم باز درآيد و بايد مطمئن شد كه زخم حاصل از عمق به سطح بطور خود به خود ترميم مي شود. و در تمام روش هاي درماني اعم از جراحي معمولي و يا ليزر 5 تا 10 درصد بسته به طول و عمق فيستول احتمال عود وجود دارد.

ترشح چركى مزمن از يك منفذ كنار مقعد.    
 مجرائى كه مىتوان با لمس يا پروبكردن، ارتباط آن با ركتوم كشف كرد.
 
 ملاحظات كلى      
بنا به تعريف، فيستول بايد دستكم دو منفذ داشته باشد كه توسط مجرائى توخالى بههم متصل شده باشند - برخلاف سينوس كه مجرائى با تنها يك منفد است. بيشتر فيستولهاى آنوركتال از گودال (كريپت)هاى محل اتصال مقعد و ركتوم منشاء مىگيرند. زمانىكه آبسه باز يا پاره شود، فيستول تشكيل مىگردد.
 
 فيستولها معمولاً ناشى از عفونت پيوژنيك يا، با شيوعى كمتر، بيمارى گرانولوماتوى روده يا سل هستند. سوراخ اوليه (داخلي) فيستولهاى كريپتوژنيكى كه منفذ ثانويه (خارجي) آنها در پشت خطى فرضى قرار دارد كه بهصورت عرضى از مركز سوراخ مقعد مىگذرد، معمولاً در گودال (كريپتي) در خط وسط خلفى است. زمانىكه سوراخ ثانويه (خارجي) در جلوى خط عرضى باشد، سوراخ اوليه (داخلي) معمولاً در گودالى است كه بلافاصله در مقابل سوراخ ثانويه واقع است (قانون سالمون - گودسال)
تشخيص افتراقى   
 هيدرآدنيت چركى يك بيمارى غدد عرق آپوكرين است كه با تشكيل سينوسهاى متعدد و عميق دور مقعدى مشخص مىشود.
 سينوس پايلونيدال با مسيرى منتهى به منطقهٔ دور مقعد ممكن است شبيه به فيستول باشد.         
بيمارى گرانولوماتو (انتريت ناحيهاي، بيمارى كرون) رودهٔ باريك يا بزرگ در درصد زيادى از موارد با فيستولهاى آنوركتال همراه است.
 
فيستولهاى سلى اكنون نادر هستند. آنها نيز بهكندى پيشرفت مىكنند و معمولاً با سل ريوي، غددي، يا استخوانى در ديگر نقاط بدن همراه هستند.  
  كومدونهاى دچار عفونت، كيستهاى سباسهٔ عفونىشده، فوليكوليت مزمن، و بارتولنيت از ديگر علل پوستى سينوسهاى دچار درناژ هستند.
  كيستهاى درموئيد پشت ركتوم در زنان شايعتر هستند و باعث ايجاد سينوسهاى مزمن دور مقعد مىشوند.
   فيستولەاى كولون به پرينئوم ممكن است در ديورتيكوليت كولون سيگموئيد ايجاد شوند.
 سينوسهاى ناشى از تروما و اجسام خارجى ممكن است رخ دهند. بخيهٔ جذبنشدهٔ باقىمانده از پرينئورافى يا اپىزيوتومى يا قطعهاى از لولهٔ درناژ ممكن است بهصورت جسم خارجى عمل كنند.
  فيستولهاى پيشابراهى - پرينهآل اغلب منشاء تروماتيك دارند و از قراردادن دستگاه در پيشابراه يا تروماى خارجى مستقيم ناشى مىشوند.
فيستولهاى ركتوم به پيشابراه ممكن است مادرزادى باشند يا بهدنبال قراردادن دستگاه در پيشابراه يا برداشتن پروستات ايجاد شوند. شكايت اصلى دفع هوا يا مدفوع در ادرار است.           
  علل نادرتر سينوسها و فيستولهاى دور مقعد شامل آبسهٔ لولهاى - تخمداني، اكتينوميكوز، استئوميليت، و كارسينوم هستند.    
عوارض            
بدون درمان، فيستولهاى دچار عفونت مزمن ممكن است منبع عفونت سيستميك باشند. كارسينوم در يك فيستول آنوركتال درماننشدهٔ مزمن بهندرت رخ مىدهد.
 
درمان   
  فيستولهاى حاد كوچك ممكن است خودبهخود ترميم يابند، ولى در بيشتر موارد تنها درمان فيستول با ليزر  مؤثر فيستولوتومى است (كه بهطور متداول به آن فيستولكتومى هم مىگويند). اصول زير بايد در نظر گرفته شوند: ۱. سوراخ اوليه بايد پيدا و بريده شود. ۲. مجرا يا مجارى فيستولى بايد بهطور كامل شناسائى شوند. ۳. سقف مجراى فيستول بايد در تمام طول آن باز شود، به نحوىكه تونل فيستولى به يك زخم باز تبديل شود. ۴. زخم بايد بهنحوى بازسازى شود كه حفره از درون بهسمت بيرون ترميم يابد؛ در صورت وجود اسهال مزمن، كوليت اولسروى فعال، يا انتروكوليت گرانولوماتوى فعال، فيستولوتومى هرگز نبايد انجام شود.       
 پيش آگهى پس از درمان فيستول با ليزر  است. فيستولها به دلايل زير باقى مي مانند:
 ۱. سوراخ اوليهٔ فيستول برداشته نشده باشد.   
 ۲. مسيرهاى جانبى مورد توجه قرار نگرفته باشند.       
 ۳. بهعلت ترس از ايجاد بىاختياري، جراحى ناكافى بوده باشد.
 ۴. تشخيص اشتباه باشد.
 
۵. مراقبت پس از درمان فيستول با ليزر ناكافى باشد.           
 يافته هاى بالينى
 نشانه ها و علائم
 شكايت اصلى بيمار درناژ يا ترشح متناوب يا ثابت است. معمولاً سابقهاى از آبسهٔ عودكننده وجود دارد كه خودبهخود پارهشده يا با جراحى تخليه شده است. در بيمارين كرون يا سل، لبهها ممكن است بنفشرنگ و ترشح، آبكى باشد. در لمس، مىتوان يك مسير طناب مانند را حس كرد، و مسير آن را هم در ارتباط با اسفنكتر و هم در ارتباط با سوراخ اوليه تعيين نمود.       
 
فيستولهاى آنوركتال در شيرخواران ارثى هستند، ممكن است باعث ايجاد آبسه شوند، در پسرها شايعتر هستند، و قدامي، مستقيم، و سطحى هستند. درمان مشابه بزرگسالان است. فيستولهاى ركتوواژينال بهطور شايع در ارتباط با عفونت آنوركتال قدامى يا آسيب زمان تولد ايجاد مىشوند. شايعترين شكايت دفع گاز يا مدفوع از واژن است.        
 معاينات خاص     
 معاينهٔ ركتوم با انگشت در بسيارى از موارد نقصى در محل سوراخ داخلى داراى اسكار را نشان مىدهد. پروكتوسكوپى پيش از هر عمل جراحى ضرورى است. اگر شواهد پروكتيت يا نشانههائى كه بتوانند ناشى از بيمارى التهابى روده باشند، وجود داشته باشند، بايد از كولون و رودهٔ باريك عكسبردارى با مادهٔ حاجب به عمل آيد

چرا درمان فيستول با ليزر  به جراحي باز ارجح است؟
ليزر در هنگام برش و برداشتن تگ پوستي انتهاي عصب بريده شده را ترميم ميكند و در نتيجه بيمار بعد از  عمل درد نداشته يا درد بسيار كمي دارد.
ليزر عروق كوچك بريده شده در هنگام همل را ترميم ميكند و در نتيجه خونريزي هنگام عمل كاهش ميابد.
درمان فيستول با ليزر  بطور سرپايي و بدون بيهوشي قابل انجام است.
بيمار فقط شب اول استراحت ميكند ونياز به استراحت بيشتر ندارد.
بيمار بازگشت سريعتر به محيط كار وزندگي طبيعي خوددارد.
با اين نوع ليزر ميتوان تمام انواع هموروئيد و حتي شقاق و فيستول همزمان را درمان نمود.
ليزر محيط عمل را استريل كرده و باعث كاهش عفونت محل عمل ميشود.قابل ذكر است به همين علت در  درمان فيستول با ليزر  انتقال بيماريهاي ويروسي از جمله هپاتيت و ايدز به صفر ميرسد.
ليزر هنگام عمل به بافت اطراف صدمه نميزند و مانند كوتر باعث نكروز نميشود به همين علت درد بعد از درمان فيستول با ليزر  كاهش داشته وبه اسفنكتر مقعد اسيبي وارد نميشود.اين مزيت ليزر باعث كاهش عارضه بي اختياري مقعد ميشود

منبع: درمان فيستول با ليزر

بيماري كرون يك بيماري التهابي مزمن است كه قسمت‌هاي مختلف دستگاه گوارش از دهان تا مقعد را در گير مي‌كند.

اين بيماري باعث التهاب و زخم شديد مخاط روده مي‌شود كه مي‌تواند منجر به انسداد كامل يا نسبي روده و سوءتغذيه شود. شروع بيماري معمولاً بين سنين 30- 10 سالگي است.

علل و عواملعوامل مؤثر در بروز اين بيماري شامل ارث، عوامل محيطي، اختلالات سيستم ايمني، باكتري‌هاي روده و نوعي از رژيم غذايي (دريافت بالاي پروتئين حيواني و دريافت پايين امگا 3 ) است.  علايم و نشانه‌هاي بيماريبيماري كرون اغلب ماه‌ها يا سال‌ها قبل از تشخيص بيماري وجود دارد و ممكن است در كودكان، تأخير رشد تنها نشانه ظاهري بيماري باشد. علايم اين بيماري شامل كاهش وزن قابل توجه، تب متناوب، اسهال مزمن آبكي و دردهاي شكمي به خصوص در ناحيه يك چهارم راست پاييني شكم است كه با اجابت مزاج تسكين نمي‌يابد. 

 عوارض بيماري* زخم‌هاي دهاني* شقاق مقعد* خونريزي هاي گوارشي* اسهال چرب* كم خوني به دليل خونريزي روده* كمبود ويتامين B12 و ويتامين‌هاي A ، E ، D و K * به وجود آمدن آبسه يا فيستولبيماران بايد غذاهاي چرب و سرخ كرده را نخورند و از سس‌هاي سنگين و چرب كه حاوي خامه، كره يا مارگارين هستند، پرهيز كنند* باريك شدن مجراي روده * سنگ‌هاي ادراري* آرتريت(التهاب مفاصل(* التهاب عنبيه * ورم ملتحمه* زردي و خارش * سوءتغذيه و رنگ پريدگي  دوره بيماريدر اغلب موارد اين بيماري ناحيه انتهايي روده كوچك و روده بزرگ را درگير مي‌كند و التهاب در اين منطقه مي‌تواند باعث ايجاد  درمان فيستول ، سوراخ شدن ديواره روده يا تنگ شدن دستگاه گوارش و انسداد شود كه تشخيص آن بر اساس علائم باليني، معاينه فيزيكي، تصويربرداري روده و تست‌هاي آزمايشگاهي صورت مي‌گيرد. روده را مي‌توان توسط كولونوسكوپي مورد بررسي قرار داد و در حين اين آزمايش مي‌توان از بافت روده نمونه‌برداري كرد و آن را جهت بررسي درمان فيستول  به پاتولوژي فرستاد تا بيماري تشخيص داده شود. بايد دانست نمونه‌برداري از بافت روده به دليل اين كه اين بافت به درد حساس نيست، هيچ دردي ندارد.

 تغذيه درماني مداخلات تغذيه اي در اين افراد حائز اهميت است. به طور كلي توصيه‌هاي تغذيه‌اي و رژيمي در درمان فيستول  شامل موارد زير است:

1- رژيم كم باقيمانده يا محدود از فيبر مي‌تواند در بهبود اين بيماري موثر باشد ،ميوه‌ها و سبزيجات، مواد غذايي فيبردار هستند.

2- شير، لبنيات و محرك‌هايي مانند قهوه و الكل حذف شوند.

3- رژيم پر پروتئين و پركالري زير نظر متخصص تغذيه توصيه مي‌شود.

4- در صورت وجود اسهال چرب، ميزان چربي رِژِيم غذايي بايد كاهش يابد. براي جبران چربي مي‌توان از روغن MCT كه بهتر از روغن‌هاي معمولي جذب مي‌شود استفاده كرد. (از آنجايي كه اين روغن به صورت مصنوعي توليد مي‌شود در داروخانه‌ها قابل تهيه مي‌باشد.

5- مصرف اسيدهاي چرب امگا 3 (نظير روغن ماهي) نيز به دليل خواص ضد التهابي آن مي‌تواند در كاهش علايم بيماري مؤثر باشد.

6- در صورت وجود اسهال و استفراغ، آب و املاح از دست رفته بايد از طريق مايعات و محلول‌هاي قندي نمكي جبران شود.

7- دوره‌هاي متناوب استراحت در طول روز به خصوص در زمان اسهال، به منظور كاهش حركات روده، توصيه مي‌شود.

8- مصرف مكمل‌هاي ويتامين و املاح به خصوص ويتامين‌هاي B6، B12، C، D، E و آهن، مس، روي، منيزيم، پتاسيم و كلسيم توصيه مي‌شود. (ويتامين‌هاي A و K به صورت يك روز در ميان توصيه مي‌شوند).

9- بيمار بهتر است وعده هاي غذايي را در دفعات بيشتر و حجم كمتر مصرف كند.

10- در صورت عدم تحمل قند شير (لاكتوز) و پروتئين گندم (گلوتن) مواد غذايي مربوطه مي‌بايستي از رژيم غذايي حذف گردد.

11- افزايش دريافت ويتامين D و كلسيم به دليل نقش آن‌ها در ساختمان استخوان و نيز عدم تحمل شير به اين بيماران توصيه مي‌شود.

12- به بيماران توصيه مي‌شود از مصرف ادويه‌جات پرهيز كنند.

13- دريافت منابع پتاسيم مانند سيب زميني، موز و ... در دوره اسهال توصيه مي‌شود.

14- به بيمار توصيه مي‌شود غذاها را خوب بجود و از قورت دادن غذا خودداري كند.

15- بيماران مقدار زيادي آب بنوشند.

17- از غذاهاي حاوي فيبر زياد مانند پاپ كورن، تخمه‌ها، حبوبات، مغزهاي خوراكي و سبوس دوري كنند.

18- بيماران بايد غذاهاي چرب و سرخ كرده را نخورند و از سس‌هاي سنگين و چرب كه حاوي خامه، كره يا مارگارين هستند، پرهيز كنند

منبع: درمان فيستول

فيستول يك ارتباط غير طبيعي بين دو سطح اپي تليال بدن مي باشد . در مورد فيستول  مقعدي (يا فيستول آنال)، دهانه خارجي اين مسير در پوست اطراف مفعد ( آنوس) و دهانه داخلي آن داخل مقعد( آنوس يا ركتوم) قرار دارد. در صورتيكه مسير فيستول از ميان عضله اسفنكتر خارجي بگذرد، فيستول از نوع High مي باشد ولي در صورتيكه مسير فيستول كوتاه بوده و اسفنكتر خارجي را دربر نگيرد، فيستول از نوع low مي باشد. فيستول   آنال(فيستول مقعدي) شكل مزمن عفونتهاي آنوركتال مي باشد و بسياري از بيماران، سابقه آبسه اطراف مقعد را در گذشته و يا اخيراً ذكر مي كنند ولي گروهي از بيماران نيز هيچ سابقه اي از چنين آبسه اي ندارند. ولي در هر حال 50% آبسه هاي اطراف مقعد به فيستول تبديل خواهند شد. فيستول   آنال همچنين مي تواند بدنبال عفونت ناشي از تروما، فيشر، TB ، بيماري كرون، كارسينوما، رادياسيون، اكتينوميكوزيس و كلاميديا بوجود آيد. 
علائم و نشانه ها
بيمار بدليل ترشح چركي مداوم از دهانه خارجي فيستول مراجعه مي كند و چون ترشحات فيستول بطور مداوم تخليه ميشوند، درد نمي تواند عامل مهمي براي مراجعه بيماران باشد ولي احساس سوزش يا خارش ناشي از ترشحات مي تواند عامل مراجعه بيماران باشد. در معاينه اين بيماران معمولاً دهانه خارجي فيستول قابل مشاهده بوده و در لمس با انگشت ممكن است بتوان مسير فيستول را كه به شكل يك مجراي سفت شده (tract) مي باشد لمس كرد. دهانه داخلي نيز در صورتيكه نزديك آنوس باشد قابل لمس است و از طريق ركتوسكوپي ممكن است بتوان آنرا مشاهده نمود.
از آنجا كه پيش بيني مسير فيستول و تعيين دهانه داخلي و خارجي آن، نقش اساسي را در مورد درمان تمام انواع فيستولها دارد، آقاي گودسال، قانوني در اين مورد بيان كرده است كه بنام خود او مشهور است. بر اساس اين قانون، اگر با يك خط عرضي، آنوس را به دو قسمت خلفي و قدامي تقسيم كنيم، در صورتيكه دهانه خارجي فيستول، در سطح قدامي باشد، دهانه داخلي آن با يك مسير كوتاه و مستقيم در ديواره قدامي آنوس قرار دارد ولي اگر دهانه خارجي در سطح خلفي باشد، فيستول يك مسير منحني را طي كرده و دهانه داخلي آن در خط وسط ديواره خلفي آنوس قرار خواهد داشت.( يك استثنا زماني است كه در سطح قدامي يك فيستول با فاصله بيش از 3 سانتي متر از آنوس قرار داشته باشد كه در اين صورت دهانه داخلي به احتمال زياد در خط وسط ديواره خلفي آنوس قرار دارد).
 
فيستولوگرافي جهت تشخيص و يا تعيين مسير فيستول توصيه نميشود و در صورت نياز به تعيين مسير فيستول از طريق اقدامات پاراكلينيكي بهتر است از MRI يا سونوگرافي اندوآنال (داخل مقعدي) استفاده نمائيم.
 
درمان
اصل مهم براي درمان فيستول    آنال(فيستول مقعدي)، از بين بردن اپي تلياليزاسيون 0(لايه سلولي) داخل فيستول مي باشد. فيستولهايي كه از نوع low مي باشند براحتي با يك فيستولوتومي كه شامل باز كردن سقف فيستول و تخريب نسج اپي تلياليزه داخل آن با كورت يا كوتر مي باشد، قابل درمان است. در اين عمل مسير فيستول تبديل به يك زخم باز ميشود كه بتدريج با نسج گرانولاسيون پر ميشود. فيستولكتومي به اين معني كه تمام مسير فيستول بطور كامل برداشته شود توصيه نميشود چون به نسوج سالم اطراف آسيب مي زند. در مورد فيستولهاي High ، فيستولوتومي خطرناك است چون مي تواند با قطع اسفنكتر، بيمار را دچار بي اختياري نمايد. يكي از روشهاي قديمي براي اين فيستولها كه هنوز نيز از آن استفاده ميشود عبور دادن Seton از مسير فيستول و باقي گذاشتن آن در اين محل مي باشد. Seton كه مي تواند نخ سيلك يا نوار پلاستيكي  باشد بتدريج با ايجاد فيبروز در مسير فيستول  ، نسج اپي تليال داخل آن را تخريب مي كند و خودش نيز از ميان نسج سالم عبور كرده و خارج ميشود. براي توصيح اينكه چرا عبور Seton از نسج سالم باعث تخريب اسفنكتر نميشود گفته ميشود وقتي شما يك تكه يخ را با سيم فشار دهيد سيم بتدريج يخ را قطع خواهد كرد و از طرف ديگر آن خارج ميشود ولي يخ مجدداً بهم مي چسبد بطوريكه اثري از عبور سيم در آن نمي ماند.
درمانهاي جراحي ديگري مانند فلاپ اندوآنال و پركردن داخل فيستول بابيومتريال (fistula plug) وجود دارد كه در موارد خاص انجام ميشود.
فيستول آنال(فيستول مقعدي) در صورتيكه درمان نشود علاوه بر آنكه موجب آزار و اذيت جسمي و روحي بيمار ميشود ممكن است منجر به عفونتهاي شديد  و حتي ايجاد كارسينوما در فيستول گردد.

منبع: فيستول  

منظور از جراحي فيستول  درمان دهانه اي است كه در اطراف مقعد مي باشدكه ازآن چرك و عفونت خارج مي شود و بسيار دردناك مي باشد.

درمان فيستول مقعد با يك جراحي كوچك با ليزر با بي حسي موضعي و در بعضي موارد نادر با بيهوشي انجام مي شودكه آن هم بسته به عمق درگيري بيماري فيستول دارد.

جراحي فيستول معمولا شامل برش قسمتي از ماهيچه هاي مقعد براي باز كردن تونل ارتباطي بين حفره داخلي و خارجي وتبديل كردن تونل ايجاد شده به يك شيار كه از عمق قابل ترميم است مي باشد  به علت اينكه ارتباط مستقيمي بين بي اختياري مدفوع و حجم ماهيچه هاي عضلات مقعدي درگير وجود دارد بايد براي جلوگيري از بي اختياري مدفوع هنگام برداشتن دائمي مسير چركي فيستول دقت و احتياط كامل انجام شود.

بيماري كه تحت عمل جراحي قرار گرفته باشد بعد از عمل درمان فيستول با ليزر  مي تواند به منزل خود برگردد و نيازي به بستري شدن ندارد و براي بهبودي بهتر بيمار بايد در منزل روزي 3 الي 4 بار در لگن  آب گرم كه حاوي چند قطره بتادين است به مدت 10الي 15 دقيقه بنشيند.لازم به ذكر است كه امروز درمان فيستول با ليزر   مي باشد.مزيت هاي جراحي با ليزر به شرح زير مي باشد:1-ليزر در هنگام برش وبرداشتن تگ پوستي انتهاي عصب بريده شده را ترميم مي كند ودر نتيجه بيمار بعد از عمل درد نداشته.2-ليزر عروق بريده شده را ترميم مي كند و در نتيجه از خون ريزي جلوگيري مي كند.3-استفاده از ليزر ديگر نيازي به بيهوشي ندارد و به صورت سرپايي قابل درمان است.4-بعد از عمل درمان فيستول با ليزر   بيمار به راحتي مي تواند به محل زندگي خود باز گرددوبه امور خود رسيدگي كند.5- درمان فيستول با ليزر   مانع انتقال برخي از ويروسها از جمله هپاتيت و ايدز مي شود.6-ليزر به هنگام عمل به بافت هاي اطراف صدمه نمي زند.